مسئولیت پذیری

رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلّم) در روایتی می فرماید: إيّاكُم وَالتَّسويفَ وطولَ الأَمَلِ؛ فَإِنَّهُ كانَ سَبَبا لِهَلاكِ الاُمَمِ

یعنی از دو چیز بپرهیزید: یکی تسویف که همان سوف سوف گفتن و کار امروز را به فردا افکندن و کم کاری کردن و از زیر بار مسئولیت ها فرار کردن است. مثلا کسی به اداره ای مراجعه می کند و او هم می تواند کارش را برسد ولی می گوید که مراجعه کننده هفته ی بعد بیاید. این یکی از عوامل هلاکت امت ها است که کارهای خود را به موقع انجام نمی دادند، کارها عقب می افتاد و به مشکل بر می خوردند. مثلا می بایست برای دفاع از وطن خود آماده باشند ولی آمادگی را به عقب می انداختند بعد دشمن حمله می کرد و آنها را نابود می کرد.

به عبارت دیگر این حدیث می فرماید که انسان باید جدی باشد و از زیر بار مسئولیت فرار نکند و مردم را دست به سر نکند.

عامل دوم، آرزوهای طول و دراز است و فرد برای رسیدن به آن عمر خود را تلف می کند و به حلال و حرام و دزدی و رشوه و امثال آن روی می آورد. این کار موجب می شود که انسان آخرت را فراموش کند. این در حالی است که انسان از یک ساعت دیگر از عمرش خبر ندارد.

خداوند در قرآن مجید از موت هیچ یک از انبیاء سخن نگفته الا حضرت سلیمان که جن و انسان و وحوش و قوای طبیعت در اختیار او بودند هنگامی که ایستاده بود و به اوضاع و احوال نگاه می کرد در همان حال ایست قلبی پیدا کرد و به همان حالت ماند تا موریانه عصا را خورد و او افتاد. او که دارای آن ملک عظیم بود که در قرآن آمده: ﴿وَ هَبْ لي‌ مُلْكاً لا يَنْبَغي‌ لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدي﴾ به این شکل ناگهانی از دنیا رفت در حالی که سر حال بود و ایستاده و مشغول دیدن موقعیت افراد تحت حکومتش بود.