عبادت شبانه - ۲

۵,۰۵۰

امام حسن عسکری علیه السلام می فرماید: إِنَ‌ الْوُصُولَ‌ إِلَى‌ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَفَرٌ- لَا يُدْرَكُ إِلَّا بِامْتِطَاء اللَّيْلِ مَنْ لَمْ يُحْسِنْ أَنْ يَمْنَعَ لَمْ يُحْسِنْ أَنْ يُعْطِيَ
یعنی قرب و وصول الی الله مستلزم یک سفر است و جمله ی ﴿إِنَّا لِلَّهِ‌ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ﴾ نیز همین معنا را می رساند یعنی ما به سوی خداوند در حال سفر هستیم و یا اینکه خداوند در آیه ی دیگری می فرماید: ﴿يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ‌ إِلى‌ رَبِّكَ كَدْحا فَمُلاقيه‌﴾

سپس امام علیه السلام می فرماید: در این سفر، فرد بدون عبادت شبانه به جایی نمی رسد. (امتطاء) به معنای امتداد است یعنی عبادات روز باید به شب امتداد یابد و با نماز شب ادامه پیدا کند.

ارباب سیر و سلوک می گویند که سیر الی الله بدون عبادت شبانه حاصل نمی شود. انسان در شب مخصوصا در آخر شب که سحر است حالت خاصی دارد و در این حال چون اندکی استراحت نیز کرده و رفع خستگی شده است حالت نشاط دارد. ثانیا چیزی که انسان را مشغول به خود کند مانند مکالمه، تلفن، مراجعه و بسیاری از دلمشغولی ها و تظاهر و ریا و امثال آن در آن لحظه وجود ندارد. در نتیجه حضور قلب حاصل می شود و روح عبادت به دست می آید. چنین عبادتی است که روح انسان را پرورش می دهد. در قرآن حتی در مورد رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلّم) آمده است: ﴿وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى‌ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً﴾ یعنی خداوند به پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) می فرماید: اگر می خواهی به مقام محمود برسی این کار با نافله ی شبانه حاصل می شود.

انسان برای بیدار شدن در دل شب باید شب زودتر بخوابد، غذایی سبک تر و نوشیدنی کمتری مصرف کند. همچنین فرد باید بر بیدار شدن تصمیم داشته باشد و در این صورت به لذتی دست می یابد که در هیچ چیزی یافت نمی شود. اهل علم بعد از نافله ی شبانه می توانند در مورد مسائل مشکل و دقیق فکر کنند و بعد از نماز شب و بعد از نماز صبح برای حل مشکلات علمی زمان بسیار مناسبی است.

در زمان ما متأسفانه مشغولیت هایی از قبیل فیلم های تلویزیونی و پرداختن به شبکه های مجازی موجب عدم پرداختن به عبادت شبانه می شود و حتی گاه نماز صبح افراد قضا می شود.

در سابق، روزها سفر می کردند و شب ها می خوابیدند ولی سفر الی الله به گونه ای است که در شب نیز باید به این سفر ادامه داد.