هیجدهم ذى الحجه، روز عید سعید غدیر است؛ روزى که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در راستاى اجراى فرمان پروردگار، على بن أبی طالب (علیه السلام) را به ولایت منصوب‏ کرد و رسما خلافت آن حضرت را به همه مسلمانان اعلام کرد.

در آخرین‏ سال‏ عمر پیامبر (صلی الله علیه و آله) مراسم حجة الوداع، با شکوه هر چه تمام تر در حضور آن حضرت به پایان رسید، یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) از خوش‏حالى درک این عبادت بزرگ در پوست خود نمی گنجیدند.

آفتاب حجاز بر کوه ها و دره‏ ها آتش می پاشید، ظهر نزدیک شده بود، کم کم سرزمین جحفه و سپس بیابان هاى خشک و سوزان‏ «غدیر خم» از دور نمایان می شد.

اینجا در حقیقت چهارراهى است که مردم سرزمین حجاز را از هم جدا می کند، راهى به سوى مدینه در شمال، و راهى به سوى عراق در شرق، و راهى به سوى غرب و سرزمین مصر و راهى به سوى سرزمین یمن در جنوب‏.

ناگهان دستور توقف از طرف پیامبر (صلی الله علیه و آله) به همراهان داده شد.

مسلمانان با صداى بلند آنهایى را که در پیشاپیش قافله در حرکت بودند به بازگشت دعوت کردند؛ و مهلت دادند تا جاماندگان نیز برسند.

مؤذن پیامبر (صلی الله علیه و آله) با صداى الله اکبر مردم را به نماز ظهر دعوت کرد؛ مردم به سرعت آماده نماز شدند، تا اینکه نماز ظهر تمام شد.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) به آنها اطلاع داد که همه باید براى شنیدن یک پیام تازه الهى خود را آماده کنند؛ لذا منبرى از جهاز شتران‏ ترتیب داده شد و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر فراز آن قرار گرفت.

ناگهان مردم دیدند پیامبر (صلی الله علیه و آله) به اطراف خود نگاه کرد گویا کسى را جستجو می کند.

همین که چشمش به على (علیه السلام) افتاد، خم شد و دست او را گرفت و بلند کرد؛ آنچنان که سفیدى زیر بغل هر دو نمایان شد و همه مردم او را دیدند و شناختند که او همان افسر شکست ناپذیر اسلام است.

در اینجا صداى پیامبر (صلی الله علیه و آله) رساتر و بلندتر شد و فرمود: «فمن کنت مولاه فعلى مولاه؛ هر کس من مولا و رهبر او هستم؛ على علیه السلام، مولا و رهبر او است» (الدر المنثور، ج 2، ص 259)

و اینگونه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم، به فرمان خداوند، على (علیه السلام) را به امامت و جانشینى خود منصوب‏ کرد و خلافت او را بر مؤمنین اعلام کرد.

در این هنگام شور و غوغایى در میان مردم افتاد و به على (علیه السلام)  این موقعیت را تبریک ‏گفتند، چیزى نگذشت که این مسأله در بلاد و شهرها منتشر شد.

این نیست جز نگه داشتن نور حق در تمام‏ قرون و اعصار و اتمام حجت‏ نسبت به خلافت و ولایت على (علیه السلام) بر تمام نسل ها.