پس از درگذشت شیخ طوسی، اصول فقه شیعه در حدود یک قرن دچار رکود شد؛ لیکن با تلاش‌های ابن ادریس حلّی، محقق حلّی و علّامه حلّی در اواخر قرن ششم، اصول فقه از تقلید و رکود رهایی یافت و دوران شکوفایی و بالندگی‌اش را آغاز کرد.

این دوره تا اوایل قرن یازدهم، مقارن با نهضت حدیثی اخباریان باقی ماند و بیش از ۴۵۰ سال به طول انجامید.

در این دوره تحولی‌ بنیادین‌ در نظریه‌های‌ اصولی‌ و روشهای‌ کاربردی‌ فقهی‌ به‌ وجود آمد.

احیاء دوبارۀ روحیۀ اجتهاد، فراوانی تألیف کتاب‌های اصولی، کاربردی‌تر شدن مسائل اصولی و مقایسه بین اصول شیعه و اهل سنت از مهم‌ترین ویژگی‌های این دوره است.